A. (ANDRÉ) LHOTE 1885 Bordeaux (Frankrijk) - 1962 Paris (Frankrijk) Plage au bord du Bassin d’Arcachon

Details

Het strand langs het Bassin d’ Arcachon, een grote baai ten westen van Bordeaux. Het was het terrein van de jeugd van André Lhote. We zien het strand achter de kademuur met een drooggevallen roeiboot, rechts een torentje met de Franse vlag in top en links een steiger met het water erachter. Het zijn echter de bomen, de machtige parasoldennen, die de kust, en hier ook het schilderij domineren. Lhote groeide op in Bordeaux waar hij voorbestemd was om meubelmaker te worden. Later volgde hij een opleiding tot beeldhouwer aan de kunstacademie daar. Moderne kunst was nog nauwelijks doorgedrongen in Bordeaux, maar de jonge Lhote zocht nieuwe inspiratie in Afrikaanse maskers die hij op de rommelmarkt kocht en in het landschap van het bassin d’Arcachon, omgeven door duinen en bossen. Hij woonde zelfs een tijdje in het vissersplaatsje Le Piquey, aan de primitieve, nog onontdekte kant van de baai. In 1910 vertrok hij naar Parijs, waar hij onder de indruk raakte van de Fauves. De nieuwste trend in de kunst was in dit jaar echter het kubisme. Lhote sloot zich aan bij de groep Section d’Or, een groep van de belangrijkste vernieuwers van de moderne kunst, als Albert Gleizes, Francis Picabia, Marcel Ducamp en Fernand Leger.

In tegenstelling tot het werk van zijn collega’s Pablo Picasso and Georges Braque, die zich concentreerden op het volledig opbreken van de werkelijkheid in kubistische vormen, behield Lhote altijd elementen van de klassieke schilderkunst in zijn werk. Met zijn gevoelige, poetische kubisme wilde hij bovenal zijn werk toegankelijk houden. In plaats van de werkelijkheid te deconstrueren, volledig op te breken in vlakken en lijnen, zocht hij het kubisme zoals hij het herkend had in de grillige lijnen van de dennenbomen langs de kust van het bassin d’Arcachon. Voor Lhote bleef de les van de schilder Paul Cézanne, de voorloper van de kubisten, het belangrijkst: elke vorm in de natuur is terug te brengen tot kubussen, kegels of cilinders. Een schilder moest dus in het landschap op zoek gaan naar die grondvormen en het schilderij opbouwen uit die elementen uit de natuur.

Ook op ons schilderij zien we dat Lhote de kubistische vormentaal nooit helemaal verliet. Daar waar de bomen het grootste deel van het werk beslaan zien we een mozaïek-achtige vlakverdeling. Een ritmische structuur van lijnen en ongedefinieerde vlakken in zacht verlopende kleuren domineert het schilderij. Tegelijkertijd is er een realistisch landschap te zien en zelfs dieptewerking. André Lhote keerde steeds weer terug naar het gebied van zijn jeugd. In 1937 woonde hij weer een tijdje aan de baai van Arcachon, waar hij in een vrolijk palet de stranden, de kleurige huizen en de spectaculaire dennen langs het strand schilderde. Het landschap daar was perfect voor zijn gevoelige, poetisch expressieve schilderstijl.

Lhote was niet alleen als kunstschilder, maar ook als criticus en leraar bijzonder invloedrijk. Hij gaf lezingen in de hele wereld en in 1922 richtte hij zijn eigen school op in Montparnasse. Niet alleen schilders, maar ook beeldhouwers en fotografen leerden het vak bij Lhote. De fotograaf Henri Cartier-Bresson zei: “Alles wat ik weet over fotografie heb ik geleerd van André Lhote… Er moet vrijheid zijn, ja, maar altijd met gevoel voor vorm en structuur erachter.”

Dit schilderij is altijd in Zweeds privébezit geweest. De belangstelling voor het werk van Lhote was daar altijd groot omdat de schilderende Zweedse prins Eugen een groot bewonderaar en verzamelaar van zijn werk was. Al in 1913 had Lhote een solotentoonstelling in Stockholm op initiatief van Prins Eugen. In het museum dat de prins stichtte zijn verschillende schilderijen van Lhote te zien, maar ook schilderijen en tekeningen van de prins die sterk door het werk van Lhote zijn beïnvloed. Ook talloze andere modern gezinde Zweedse schilders werden beïnvloed door Lhote. Niet alleen in Zweden is zijn werk te zien. Zijn schilderijen bevinden zich, buiten zijn vaderland Frankrijk, in musea als de Tate Gallery in Londen, het Art Institute of Chicago, de Hermitage in St. Petersburg, en de Albertina in Wenen.