R. (RAOUL) HYNCKES 1893 Brussel (België) - 1973 Blaricum (Nederland) Keizersgracht te Amsterdam - gezien vanaf de Brouwersgracht

Details

Een Amsterdams stadsgezicht uit de vroege periode van Raoul Hynckes. Deze van oorsprong Belgische schilder, later beroemd geworden met zijn magisch-realistische stillevens, schilderde korte tijd in Amsterdam bijzondere stadsgezichten. Onder de bomen langs de gracht liggen de schepen in een groenige waas in het door de bladeren gefilterde licht. De kademuur met de bomen erlangs, die van onderaf het beeld inloopt, geeft het schilderij een enorme diepte. De bomen en de masten geven het schilderij een bijzondere ritmiek. Een belangrijke rol speelt de schittering van het licht op het water, waar ook weer de groene tinten overheersen. De hoge horizon is opvallend, op dezelfde manier zou Hynckes later zijn stillevens componeren. Het bijzondere perspectief, dat we in al het werk van Hynckes terugvinden, is van het begin af een belangrijk kenmerk van zijn werk. Ook zijn kleurgebruik is altijd bijzonder. Hier is alles op het schilderij doordrongen van de kleur groen, waar we bij zijn collega’s vooral grijs en bruin aantreffen. Ook het vaak ongewone kader dat hij koos voor zijn composities is heel anders dan we kennen van de oudere schilders van het Amsterdamse stadsgezicht uit deze tijd als Breitner of Witsen. De paden van Hynckes en de veel oudere Breitner kruisten elkaar in deze tijd. Toen Hynckes naar Nederland was gekomen vestigde hij zich, na een kort verblijf in Den Haag, in Amsterdam. Op Prinseneiland vond hij een plek om te werken, in het dubbele atelier dat de vader van de schilder Kees Maks in 1898 had laten bouwen voor zijn zoon en George Breitner. Breitner was daar net vertrokken en Maks was verhuisd naar diens grotere atelier. Hynckes kon gaan werken in het oude atelier van Maks. Hier schilderde hij talloze stadsgezichten in zijn directe omgeving, met een voorkeur voor de schepen aan de kades van Prinseneiland. Graag zoomde hij in op schepen, aanlegsteigers of bolders waardoor een apart perspectief ontstaat. Om in zijn onderhoud te voorzien maakte hij daarnaast boekillustraties en affiches voor reclame en ontwierp hij kostuums en decors voor de Amsterdamse Stadsschouwburg.

Raoul Hynckes had al jong een bloeiende carrière in zijn geboorteland België. Als achttienjarige exposeerde hij voor het eerst in Brussel. Het volgend jaar exposeerde hij zelfs al in Parijs en het jaar later weer in Brussel: zijn talent werd al vroeg herkend. Hij schilderde in deze periode voornamelijk landschappen en raakte steeds meer gefascineerd door het water. Haven- en riviergezichten kregen zijn voorkeur. Jaarlijks ging hij naar Nederland om er in Dordrecht en Volendam het water en de schepen te schilderen. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak moest Hynckes in het leger om tegen de Duitsers te vechten. Tijdens de chaotische aftocht van het Belgische leger, na de vergeefse verdediging van Luik, ontsnapte hij aan krijgsgevangenschap en wist naar Maastricht te ontkomen. Zijn gruwelijke oorlogservaringen zouden zijn hele verdere leven bepalen en leidden tot een ernstige mentale crisis waardoor hij lange tijd niet kon werken. Ons schilderij stamt uit de korte periode dat hij nog gezond was en zijn carrière in Nederland weer had opgepakt. Aan het eind van 1915 kwam hij terecht in een zware en langdurige crisis. Bijna tien jaar lang was hij niet in staat om te werken. Pas in 1924 nam hij het besluit om een totaal nieuwe weg in te slaan. Hij begon nu sombere, allegorisch stillevens te schilderen, het werk waarmee hij beroemd is geworden. Hynckes vernietigde bijna al zijn vroegere, meer impressionistische werk. Onterecht, als we naar ons schilderij kijken dat die vernietiging gelukkig heeft overleefd.