Artists
A.C.P. (CHARLEY) TOOROP
1891 Katwijk - 1955 Bergen
Het is eigenlijk onvoorstelbaar dat Charley Toorops schilderij 'Huisje te Veere', dat in 1917 ontstond , zo'n krachtige indruk maakt en zoveel levenskracht uitstraalt. Ondanks het simpele onderwerp heeft de schilderes hier een dosis energie samengebracht die het schilderij tot een der sterkste werken uit haar vroege periode maakt.
In 1917 verkeerde Charley, de dochter van de grote en door velen verafgode schilder Jan Toorop, in uiterst moeilijke omstandigheden. Zij was in 1912 - zeer tegen de wil van haar tot het katholicisme bekeerde ouders in - getrouwd met Henk Fernhout. Een charmante man die het leven van de 'eeuwige student' leidde, er sterk anarchitische en nihilistische opvattingen op na hield, en wellicht daardoor zo door Charley werd bewonderd. Na enkele jaren huwelijk, waarin snel na elkaar drie kinderen werden geboren, bleek Fernhout toch niet de ideale partner te zijn. Hij ontpopte zich als een notoire alcoholist en weigerde te werken om zijn gezin te onderhouden. Later werd hij ook een bedreiging voor haar: hij zat haar met een mes achterna en vernietigde soms de schilderijen die zij gemaakt had.
Charley, een zeer zelfbewuste en kordate vrouw, besloot hem te verlaten; de kinderen nam ze mee. In 1916 en 1917 leidde zij een zwervend bestaan, af en toe onderdak en financiële steun vindend bij goede kennissen. Zij verbleef in Bergen, in Domburg en verkeerde ook enige tijd temidden van een soort kunstenaarscommune (Huize Meerhuizen) in Amsterdam. Waarschijnlijk doordat haar ex-man bij diverse klinieken en psychiaters werd onderzocht kwam zij in contact bij Dr. Stärcke in Den Dolder. Met Stärke en diens vrouw ontstond een hechte vriendschap. Charley en haar kinderen verbleven vaak bij hen in huis, en de Stärckes kochten geregeld werk van haar aan. Ook dit schilderij, dat in Veere was ontstaan, werd aangekocht; zij kreeg er 150 gulden voor.
Stärcke's echtgenote was een zuster van Pyke Koch, die later als schilder bekend zou worden. Charley Toorop leerde hem tijdens een van haar verblijven in Den Dolder kennen, waarschijnlijk in 1917. Koch raakte diep van haar en ook van haar werk onder de indruk. De eerste schilderijen die hij in het midden van de jaren twintig maakte, zijn onmiskenbaar door haar stijl beïnvloed. Omdat Koch bang was voor Charley's eventuele kritiek op dit werk, exposeerde hij deze schilderijen zelfs onder een pseudoniem.
Hoe dan ook: 1917 was een van de moeilijkste en meest bewogen jaren in het leven van de schilderes. Ondanks dat, en wellicht ook omdat zij met de verkoop ervan haar gezin kon onderhouden, bleef zij energiek aan het schilderen. In 1917 moet zij stellig langere tijd in Veere hebben doorgebracht. Er zijn in dit jaar minstens zes schilderijen ontstaan die dit fraaie Zeeuwse stadje tot onderwerp hebben. Zij maakte onder meer enkele gezichten op het stadhuis te Veere en een gezicht op de haven. Al deze werken hebben een krachtige, expressionistische uitstraling en een zeer persoonlijk kleurgebruik. Zij verraden een markante, energieke persoonlijkheid met een heel eigen handschrift. Het kunstenaarschap heeft zich op dat moment volledig en overtuigend ontwikkeld.