TH. (THEO) VAN RIJSSELBERGHE

Biografie

TH. (THEO) VAN RIJSSELBERGHE

Van Rijsselberghe kreeg een klassieke opleiding aan de kunstacademies van Gent en Brussel. Al vroeg, in het begin van de jaren tachtig, was hij geïnteresseerd in de nieuwe ontwikkelingen die zich met name binnen het Franse impressionisme voltrokken. In 1883 was hij een van de oprichters van de avant-gardebeweging "Les XX", waarvoor Jan Toorop (1858-1928) als enige Nederlander werd uitgenodigd lid te worden. In 1886 trok Van Rijsselberghe met zijn vriend, de schijver Emile Verhaeren (1855-1916) naar de achtste tentoonstelling van de impressionisten en raakte hij onder de indruk van het werk van Edgar Degas (1834-1917), met name van diens vrouwenstudies, en van Georges Seurat (1859-1891), die met zijn beroemde schilderij "Un dimanche à la Grande Jatte" was vertegenwoordigd. Het betekende nog geen onmiddellijke ommezwaai in zijn aan Edouard Manet (1832-1883) herinnerende stijl van die jaren. Pas omstreeks 1890 ging het roer om en werd voor een pointillistisch idioom gekozen. Deze schilderstijl zou Van Rijsselberghe twintig jaar lang zonder enige wijzigingen van betekenis handhaven. Zijn onderwerpen waren niet alleen landschappen, maar ook portretten en stillevens. Zijn uiterst verfijnde stippeltechniek paste hij als een van de weinige pointillisten toe op zijn vaak ten voeten uit geschilderde portretten, waarmee hij een subtiele weergave van details, emoties en lichteffecten, uitgevoerd in zachte kleuren, wist teweeg te brengen. Met deze portretten overtroefde hij zijn grote voorbeeld Seurat, die niet in dergelijke portretten geïnteresseerd was en mensen slechts zag als onderdeel van een bepaald sociaal milieu en enigszins stijf neerzette. Van Rijsselberghe's kennismaking met het werk van Paul Signac (1863-1935) deed zijn toets veranderen, werd minder schematisch van structuur, met fellere kleurcontrasten en kortere, losse penseelstreken. Het "Boeket ranonkels voor een spiegel" is een goed voorbeeld van de stijl waarin hij sedert 1910 schilderde. In dat jaar nam hij afscheid van zijn vaderland en vestigde zich definitief in Frankrijk; eerst in Parijs en na 1911 in het zuiden van het land.