L. (LEO) GESTEL 1881 Woerden - 1941 Hilversum An Gestel en de violist Dirk Gootjens (Flirtation)

Details

Deze opvallend grote pastel laat zien hoe virtuoos Leo Gestel als tekenaar was. Het vooral in kobaltblauw en lichtbruin uitgevoerde werk toont de violist Dirk Gootjes die zich vooroverbuigt over de leuning van een bank naar een vrouw die wat onderuitgezakt voor zich uitkijkt. De duistere blik in haar door haar hoed beschaduwde ogen benadrukt de broeierige sfeer. De handen met de lange sierlijke violistenvingers, waartussen een sigaret geklemd is, trekken de aandacht. Roken heeft al eeuwenlang een erotisch lading in de kunst, en het lijkt wel zeker dat ook Gestel deze bijbetekenis bewust wilde toevoegen. Extra pikant is, dat Gootjes staat te flirten met An Overtoom, de vriendin en latere vrouw van Leo Gestel.

In deze periode had Gestel groot succes met zijn pastels. Hij was een talentvolle tekenaar en zijn realistische, vaak anekdotische werk viel zeer in de smaak. In 1911 kreeg hij de belangrijke Willink van Collenprijs voor zijn pasteltekeningen, die werd uitgereikt door de in die tijd conservatieve kunstenaarsvereniging Arti et Amicitiae in Amsterdam. Een van de twee werken waarvoor hij de prijs kreeg was Op bezoek, een werk dat qua formaat, kleurgebruik en sfeer veel overeenkomst heeft met Flirtation. Een criticus prees de sierlijkheid van de compositie en de knappe stofuitdrukking. Over het opvallende kleurgebruik schreef hij: “Gestel werkte in sterk blauw en zwoelig paars. Door de kleur hadden die teekeningen iets ‘pervers’, wat door de compositie soms werd onderstreept”. Het woord pervers werd vaker gebruikt. Zo werd de manier geprezen waarop Gestel er in slaagde bij de “vrouwelijke verleidelijkheid” vooral de “aangloeiing der perversiteit” te benadrukken. De knappe techniek en de spannende inhoud van dergelijk werk gaf Gestel niet alleen veel aandacht in de pers, maar ook bekendheid bij het grote publiek.

Door dit succes was het voor Gestel verleidelijk om op deze weg door te gaan, maar in zijn schilderkunst was hij al een heel andere richting ingeslagen. Samen met Jan Sluijters en Piet Mondriaan bleef hij op zoek naar nieuwe vormen en stijlen en verwerkte hij de invloeden van het pointillisme, fauvisme en kubisme uit Parijs. Zijn werk was regelmatig onderwerp van controverse. Zo werden in 1911 twee van zijn naakten op last van de burgemeester uit het Stedelijk Museum in Amsterdam verwijderd. Tussen 1912 en 1914 ging Gestel door met vormexperimenten, die in de beroemd geworden serie landschappen uit Mallorca een hoogtepunt vonden.

Gestel woonde al sinds 1904 op een atelierzolder in de Tweede Jan Steenstraat 80 in Amsterdam, die een ontmoetingsplaats werd voor allerlei jonge schilders, beeldhouwers en schrijvers. Ook de violist Dirk Gootjes (1885-1963) beklom regelmatig de trap naar de ‘Jan Steenzolder’. Gootjes was violist in het Concertgebouworkest, maar werd door zijn eigenzinnige manier van spelen door de jonge Amsterdamse kunstscene ingehaald als een van hen. Zijn spel drukte, volgens een criticus, niet schoonheid, maar karakter en leven uit, net als het werk van de moderne schilders. Zijn manier van spelen werd zelfs ‘futuristisch’ genoemd. Toen Gootjes er een recital gaf zat de Kleine Zaal van het Concertgebouw vol met jonge, modern gezinde schilders en beeldhouwers.